Sprookjesachtige roman waarin heden en verleden door elkaar lopen

Sebastiaan Groen leidt in Achterhaald verleden van Dick van Zijderveld een betrekkelijk rustig leven. Na zijn studententijd in Groningen, heeft hij zich in Utrecht gevestigd waar hij al decennialang werkt als juridisch adviseur bij een onderzoeksinstituut. In zijn vrije tijd restaureert Sebastiaan antieke meubels in de werkplaats van Oltmans & Zn. Tijdens het opknappen van een chesterfield fauteuil voor zijn oom Charles, vindt hij een stuk papier tussen de leren zitting. Het is de helft van een brief met een raadselachtige boodschap waarvan het belangrijkste deel ontbreekt. Vanaf dat moment krijgt Sebastiaan vreemde dromen en denkt hij vaak terug aan zijn geboortedorp Rijnbergen. Wanneer hij besluit het dorp weer eens te bezoeken, lijkt het wel alsof de tijd er heeft stilgestaan. Welk geheim huist er in Rijnbergen en wat voor boodschap staat er in de brief?

Tijdens zijn tweede bezoek aan Rijnbergen komt Sebastiaan plotseling zijn eerste liefde Brechtje Molenaar tegen. Na een kort gesprekje besluiten ze contact te houden. In eerste instantie om herinneringen op te halen, maar via Sebastiaans raadselachtige brief komen de twee al snel in een ingewikkelde fraudezaak terecht. Deze zaak heeft alles te maken met Amsterdam Antiquities International – een belangrijke Amsterdamse antiekzaak waar bij de aan- en verkoop van antiek meubilair fraude is gepleegd. De zaak is nooit opgelost en Sebastiaan ontdekt dat er via internet nog steeds namaak uit deze fraudezaak te koop wordt aangeboden. Alsof dat nog niet genoeg is, blijkt Brechtjes ex-man – Archibald Beitel – hierbij betrokken te zijn geweest. Terwijl Sebastiaan steeds vaker onrustig droomt, probeert hij samen met Brechtje, oom Charles en goede vriend Bert de waarheid achter de fraudezaak aan het licht te brengen.

Achterhaald verleden is de debuutroman van Van Zijderveld. Hij heeft gewerkt als redacteur en auteur van informatieve teksten en publiceerde verhalen in diverse bundels en tijdschriften. Zijn meest recente werk is het magisch-realistische Doedelzakspel. Net als in die laatste roman, hangt er in Achterhaald verleden een onheilspellende sfeer. Als lezer vraag je je af welk geheim er in de boodschap van de brief schuilt. Van Zijderveld speelt in zijn roman met heden en verleden, twee aspecten die in het verhaal door elkaar gaan lopen. Als vijftiger is Sebastiaan bezig met terugblikken op zijn leven. Hij vraagt zich af hoe zijn leven eruit had gezien als bepaalde zaken anders waren gelopen. De herinneringen van Sebastiaan komen tijdens zijn tripjes naar Rijnbergen tot leven waardoor hij letterlijk even naar het verleden wordt teruggevoerd. Maar gebeurt dit echt, of speelt deze tijdreis zich – net als zijn raadselachtige dromen – enkel af in zijn hoofd? Door deze magisch-realistische wending, blijft de lezer puzzelend, maar geïntrigeerd achter. Tegelijkertijd praat Van Zijderveld de lezer op een overtuigende manier bij over de wereld van de antiekhandel. Dit levert informatieve stukken op die absoluut bijdragen aan de rode draad van het verhaal.

Een ander element waar Van Zijderveld in Achterhaald verleden aandacht aan besteedt, is het bestaan van lot en toeval en hoe deze zich dan tot elkaar verhouden. Waarom vindt juist uitgerekend Sebastiaan de afgescheurde brief in de fauteuil? Is het zijn lot om weer terug te zijn in Rijnbergen en Brechtje te ontmoeten? Of is het gewoon toeval? Van Zijderveld schrijft vlot, waardoor deze diepzinnige overpeinzingen luchtig blijven. Achterhaald verleden bevat plotwendingen die soms wat gemakkelijk aanvoelen. Dit heeft als gevolg dat de oplettende lezer zich niet begint af te vragen of hier de speling van het lot aan het werk is, of dat er wellicht sprake is van toeval. Nee, dankzij een eenvoudige dialoog wordt deze zo naar de ontknoping geleid. Dit doet de complexe materie achter het verhaal teniet.

Daarnaast maken de personages in Achterhaald verleden nauwelijks ontwikkeling door en blijven hierdoor hangen in stereotypen. Zo blijft Sebastiaan ondanks hun chemie afwachtend tegenover Brechtje en voelt haar ‘plotselinge’ interesse voor hem wat geforceerd. Wat ziet zij precies in hem? Archibald is onomwonden de slechterik terwijl hij, gezien zijn verleden met Brechtje, een interessante toevoeging had kunnen zijn als hij nu juist haar liefde had geprobeerd terug te winnen. Op die manier werd Sebastiaan tenminste uitgedaagd om zich als personage wel te móéten ontwikkelen! Lezers die bij dit alles niet stil willen staan, vinden in Achterhaald verleden een vermakelijke leeservaring vol prachtige natuurbeschrijvingen die de roman iets sprookjesachtigs geven.

*In ruil voor een eerlijke recensie heb ik een recensie-exemplaar ontvangen van de auteur. Mijn recensie van "Achterhaald verleden" is ook te lezen op elineschrijfthier.nl.