Emotionele familiekroniek die binnenkomt

In ‘Het Achtste Leven (voor Brilka)’ beschrijft Nino Haratischwili de geschiedenis van de Georgische familie Jasji. Via vertelster Nitsa lezen we over alle dramatische gebeurtenissen die het leven van deze familie over zes generaties tekenen. Het verhaal begint in Tbilisi in 1907 en speelt zich af tegen de achtergrond van de ‘rode’ twintigste eeuw met de opkomst en ondergang van de Sovjet-Unie, het wegvallen van het IJzeren Gordijn en de perestrojka. Nitsa’s overgrootmoeder Stasia is de dochter van een beroemde, getalenteerde chocolatier. Zijn geheime recept van een hemelse, verslavende, chocoladedrank wordt van de ene generatie aan de andere generatie doorgegeven en loopt als rode draad door het verhaal. Een drank die volgens de overlevering alleen maar ongeluk brengt, en dat er in het leven van de familie weinig te lachen valt is meer dan waar. Vooral de vrouwen hebben het zwaar te verduren onder het juk van de dominante Kostja. Zijn ijzeren wil is wet en ook als het gaat om de vriendenkring van de vrouwen neemt hij besluiten met verregaande gevolgen die zorgen voor nog meer verdriet, drama en zelfs de dood.

Vanaf Stasia (het eerste leven) loopt het verhaal via Christine, Kostja, Kitty, Elene, Daria en uiteindelijk Nitsa om, 100 jaar later, te eindigen bij de jongste telg van de familie: Brilka. Voor haar schrijft Nitsa de familiegeschiedenis om schoon schip te maken en Brilka de kans te geven om haar eigen leven te leven. Een gelukkig en licht leven zonder de last en druk van familiegeheimen. Tegelijkertijd is het een loutering voor Nitsa zelf. Door het opschrijven van al haar herinneringen rekent ze af met alle vaak theatrale gebeurtenissen in haar eigen leven en kan ze het een plaats geven zodat ook voor haarzelf het licht aan het eind van de tunnel schijnt.

Nino’s schrijfstijl is vol prachtige, melodieuze zinnen als het persoonlijke leven van de verschillende familieleden beschreven wordt. De emotie, de wanhoop, de pijn: allemaal bijzonder levendig beschreven. In de stukken waarin ze de feitelijke geschiedenis beschrijft waarin het familie-epos zich afspeelt, hanteert ze echter een totaal andere schijfstijl. Dan is het eerder een opsomming van historische feiten zonder enige emotie en lijkt het of je weer terug bent in de schoolbanken en een geschiedenisboek leest. Hoewel de historische feiten voor mij persoonlijk soms iets minder uitgebreid hadden hoeven zijn, was het toch een prettige afwisseling. Het gaf je de kans om weer een beetje bij te komen van de soms heftige scenes, om je daarna weer in het woelige leven van de familie te storten. Het lijvige debuut van Nino Haratischwili verveelt daardoor werkelijk geen moment. Als je bedenkt dat het boek meer dan 1.200 pagina’s beslaat is dat een geweldige prestatie te noemen. Ik heb met volle teugen genoten van de prachtige teksten en ook een compliment voor de vertalers Elly Schippers en Jantsje Post is zeker op zijn plaats. Knap hoe ze de ‘tone of voice’ van Nino in het Nederlands hebben weten te verwoorden.

Voor iedereen die geïnteresseerd is in de geschiedenis van Georgië en die houdt van een meeslepende familiekroniek is ‘Het Achtste Leven (voor Brilka)’ een regelrechte aanrader.