Veelzijdig, boeiend en akelig actueel

Ondanks dat hij vanaf zijn kindertijd schrijft, was het voor Lex Noteboom lastig om een uitgeverij te vinden die een boek van hem wilde publiceren. Het tij keerde, want een artikel over president Assad van Syrië was voor hem de inspiratiebron voor zijn in 2023 verschenen debuutthriller De man van duizend gezichten. Dit boek trok wereldwijd al snel de aandacht en was daarom goed voor een internationale boekendeal. Op de verschijningsdatum van de thriller werd eveneens de podcast De vrouw met duizend gezichten uitgebracht en vertelt de andere kant van het verhaal.

Als Michelle en Daniel Lechkov hun vakantie naar Dubai willen beginnen, krijgen ze bericht dat Daniels tweelingbroer Vigo, president van Kazichië, door een ongeval om het leven is gekomen. In plaats van naar het oliestaatje, vertrekken ze, om de begrafenis bij te wonen, naar het Oost-Europese land. Zodra ze daar zijn aangekomen wordt Daniel onder druk gezet om zijn broer op te volgen. Michelle wil echter weer zo snel mogelijk terug naar Amsterdam. Dat wordt haar zo goed als onmogelijk gemaakt, want tijdens hun aanwezigheid breekt een opstand uit waarbij de strijd wordt aangegaan met een rebel die de Man met duizend gezichten wordt genoemd.

Na een uitgebreide proloog, die enkele vragen oproept en zonder meer interessant is, heeft het verhaal een relatief lange aanlooptijd nodig om echt op gang te komen. In die fase is het vooral informatief en laat de auteur de lezer kennismaken met enkele personages. Veel spanning moet dan nog niet verwacht worden, maar later in de plot kom je wat dit betreft volledig aan je trekken, want geleidelijk aan nemen de enerverende momenten toe en word je getrakteerd op allerlei onverwachte ontwikkelingen, actierijke scènes en gevaarlijke en beangstigende situaties. Daarnaast zijn er diverse politiek getinte intriges en speelt de almaar verdergaande progressie van kunstmatige intelligentie een belangrijke en misschien wel onrustbarende rol.

Lange tijd is het niet echt duidelijk wanneer de verschillende verhaallijnen zich exact afspelen, maar op een gegeven ogenblik wordt er een jaartal genoemd en vanaf dan heb je in gaten hoe de vork in de steel zit en valt alles op zijn plaats. Ook diverse gebeurtenissen die in sommige delen van het boek plaatsvinden, lijken op moment geheel misplaatst, maar door de opzet die Noteboom voor de plot heeft gecreëerd, kun je deze later volledig in zijn context plaatsen. Het onderlinge verband tussen al die voorvallen is knap geconstrueerd, waarbij de auteur het overzicht nergens uit het oog verliest en voor de lezer het grote geheel steeds meer zichtbaar wordt.

Het verhaal, of wellicht beter de verhalen, worden vanuit de perspectieven van verschillende personages verteld. De ene leer je beter kennen dan de ander, en ze zijn niet allemaal even uitvoerig uitgewerkt. Toch is dit geen enkel beletsel om elk van hen te kunnen plaatsen en weet je eigenlijk van zo goed als iedereen wat je eraan hebt. De enige die wat twijfel zaait, is Daniel, het is bij vlagen lastig te achterhalen wat zijn ware aard is. Dit is overigens, zoals aan het eind wel blijkt, ook precies de bedoeling van de auteur. Een van de meest interessante personen is een onbekend blijvende huurling. Deze man wekt zowel anti- als sympathie op en is ogenschijnlijk de enige die zich min of meer ontwikkelt.

De man met duizend gezichten heeft kenmerken van zowel een politieke als AI-thriller, maar biedt daarnaast nog veel meer, vooral omdat niet alles op deze twee thema’s gericht is. Het debuut van Noteboom is veelzijdig, boeiend en veelbelovend. En op de koop toe is het ook nog eens akelig actueel, in meerderlei opzicht.