Je hapt naar adem en je hart klopt in je keel

In Nederland brak Taylor Jenkins Reid pas echt door met de verschijning van Daisy Jones & The Six. Haar eerder gepubliceerde internationale doorbraakhit De zeven echtgenoten van Evelyn Hugo verscheen later in het Nederlands. Sindsdien is deze auteur niet meer weg te denken uit het literaire landschap en worden oudere romans naar het Nederlands vertaald. In de lente van 2025 verscheen er een nieuw boek van haar hand, Atmosphere. Dit verhaal speelt zich af tegen de achtergrond van het “Women in Space” programma van NASA dat in 1984 werd gelanceerd en de vertaling is verzorgd door A. van der Zwan.

Ondanks dat de meeste boeken van deze auteur mij goed zijn bevallen, was ik toch wat gespannen om aan deze nieuwe roman te beginnen. De setting van dit verhaal spreekt mij niet helemaal aan, ik heb niets met NASA en ruimtevaart. De meeste boeken over ruimtevaart bevatten vrij veel natuurkunde en dat vak vond ik vreselijk op school. Daarnaast viel mijn vorige leeservaring met One True Loves van deze auteur mij best tegen.

Zolang ze zich kan herinneren is Joan Goodwin geobsedeerd door de sterren. Ze is tevreden met haar baan als professor astronomie, tot ze een advertentie ziet waarin vrouwelijke wetenschappers gevraagd worden voor het NASA Space Shutttle Program; een droom!In de zomer van 1980 begint ze haar training, samen met een groep medekandidaten. Terwijl er onverwachte vriendschappen ontstaan, ontdekt Joan een passie en liefde die ze nooit voor mogelijk had gehouden. Maar dan, tijdens missie STS-LR9, verandert alles in één klap.

Dit boek draait om Joan en Vanessa. Die laatste begint als bijfiguur, maar transformeert steeds meer tot een hoofdpersonage. Dit heeft alles te maken met het verloop van het verhaal wat ook de reden is dat het vertelperspectief langzaam meer naar haar verschuift. Voor het merendeel is Joan echter aan het woord, maar dat neemt niet weg dat je Vanessa niet goed leert kennen. De auteur heeft hen beiden op een gelijkwaardige manier uitgewerkt. Deze personages zijn belangrijk voor elkaar en stukje bij beetje wordt duidelijk waarom. Op het eerste gezicht lijken het twee heel verschillende vrouwen, maar al vrij snel wordt duidelijk dat ze meer met elkaar gemeen hebben dan ze ooit hadden kunnen vermoeden. Joan is gek op haar nichtje Francis en deze liefde vormt een rode draad in haar leven. De band met de rest van haar familie is echter een stuk gecompliceerder en ook dit speelt een prominente rol in het verhaal. Gaandeweg zie je dit personage groeien van iemand voor wie cijfers en statistieken een houvast vormen tot iemand die eindelijk haar roeping vindt en de juiste mensen om zich heen verzamelt. De bijfiguren, hoe klein hun rol ook is, zijn eveneens goed uitgewerkt. Dat maakt dit boek nou juist zo bitterzoet. Al deze personages halen namelijk het beste in elkaar naar boven en hebben elkaar echt nodig.

Jenkins Reid staat erom bekend serieuze en belangrijke thema’s in haar plots te verweven. Dat is hier niet anders. Het verhaal speelt zich af tegen het “Women In Space”programma dat NASA in 1984 heeft gelanceerd. Omdat de astronauten nog een behoorlijk pittige training moeten voltooien om ook echt deel te kunnen nemen aan dit programma, begint het allemaal al in 1980. Langzamerhand werkt de auteur naar de climax in 1984 toe. Gedurende het verhaal wordt er vaak geswitcht naar dat moment, iets dat op het eerste gezicht onlogisch lijkt. Toch is dit allerminst het geval, want de gebeurtenissen uit het verleden en het ontstaan van de onderlinge relaties in dit boek zijn enorm belangrijk om de ontwikkeling van de personages goed te kunnen begrijpen. De personages krijgen een hoop voor hun kiezen. Familiebanden, vechten tegen het stereotype denkbeeld dat vrouwen niets te zoeken hebben bij NASA en het vinden van je identiteit zijn enkele voorbeelden hiervan. Deze thema’s maken het boek tot de intrigerende roman die deze nu is. De climax is allesbehalve voorspelbaar. Het laat je naar adem happen en je hart in je keel kloppen.
Net als eerder is de schrijfstijl van deze auteur prettig. Ondanks dat de opbouw van het verhaal wat verwarrend kan zijn, leest of luistert het vlot weg. Eens je er eenmaal in zit, kun je niet meer stoppen. Je moet weten hoe het verder gaat. Dit komt voornamelijk door de intrigerende proloog annex eerste hoofdstuk, deze zet direct de toon voor de rest van de roman. Ook de tijdssprongen zijn niet verwarrend. Behalve dat deze noodzakelijk zijn om meer inzicht te krijgen in het verloop van het verhaal en de ontwikkeling van Joan en Vanessa, worden deze ook duidelijk aangegeven. Ze vormen een essentieel deel van dit boek.

Gelukkig was mijn koudwatervrees voor Atmosphere van Taylor Jenkins Reid ongegrond. Dit boek is weer vanouds goed zoals ik van deze auteur gewend ben. Het feit dat het Engelse luisterboek wordt voorgelezen door Julia Whelan helpt ook, deze stemactrice spreekt alle boeken van deze auteur in en heeft een prettige voorleesstem. Ondanks dat de achtergrond van dit verhaal mij niet direct aansprak, merkte ik dat dit slechts een achtergrond is en dat het om zo veel andere zaken draait. Het gaat hier om de personages, hun onderlinge relaties en de manier hoe ze met hun strubbelingen omgaan in de tijdgeest van de jaren ’80. Dit is veel belangrijker dan het ruimtevaartprogramma van NASA. Het einde is verschrikkelijk, het sloopt je. Ben je daar klaar voor en vind je karakter gestuurde boeken met sublieme karakterontwikkeling belangrijk? Dan is dit een roman die bij je past.